DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN – 09. DECEMBAR

pixabay

1594 – Rođen je švedski kralj Gustav II Adolf, veliki vojskovođa, vojni i državni reformator. Uspešno je okončao ratove s Danskom, Poljskom i Rusijom i osigurao dominaciju Švedske na Baltiku. U Tridesetogodišnjem ratu (od 1630) naneo je niz poraza katoličkim snagama grofa Tilija. Poginuo je u novembru 1632. u bici kod Licena, u kojoj je njegova vojska potukla armiju nemačkog generala Valenštajna. Uoči njegove smrti Švedska je bila najjača sila u Evropi. Nasledila ga je kćerka Kristina.

1608 – Rođen je engleski pisac Džon Milton (John), koji se smatra najvećim engleskim pesnikom uz Šekspira (Shakespeare). Pristalica Olivera Kromvela (Cromwell) i građanske revolucije, postao je 1649. sekretar za latinski u Kromvelovoj vladi i počeo da piše političke, religiozne i filozofske pamflete. Svoja najbolja dela napisao je u vreme restauracije slep, siromašan i razočaran u politiku i društvo (“Izgubljeni raj”, “Ponovo zadobijeni raj”, “Samson Borac”).

1641 – Umro je flamanski slikar Anton van Dajk (Anthony Dyck) čuveni portretista, dvorski slikar engleskog kralja Čarlsa I od 1632.

1824 – U peruanskom ratu za nezavisnost snage južnoameričkog revolucionara Simona Bolivara porazile su špansku armiju u bici kod Ajakuča u Peruu, koja je bila presudna za sticanje nezavisnosti Perua.

1886 – Rođen je američki pronalazač Klarens Birdsej (Clarence Birdseye) poznat po pronalasku dubokog zamrzavanja kao načina za održavanje namirnica. Pretpostavlja se da je za svoj pronalazak koristio iskustvo domorodaca sa Aljaske.

1905 – U Drezdenu je izvedena premijera opere jednočinke “Saloma” Ričarda Štrausa (Richard Strauss), komponovane prema priči Oskara Vajlda (Oscar Wilde). Publika je izrazila zgražanje nad skarednošću predstave.

1905 – Francuska je donela dekret o odvajanju države od crkve.

1910 – Umro je srpski pisac Laza Kostić, koji je u poeziju uneo nove i smele oblike i obogatio srpski književni jezik novim izrazima. Bio je začetnik srpske avangardne lirike, a nekoliko njegovih pesama spada u najbolja ostvarenja srpskog romantizma (“Santa Maria della Salute”, drame “Maksim Crnojevic”, “Pera Segedinac”).

1917 – Turske trupe predale su Britancima u Prvom svetskom ratu Jerusalem, koji je pod truskom dominacijom bio od 1517.

1926 – Rođen je španski borac s bikovima Luis Migel Lukas “Domingin” (Miguel Lucas Diminguin), koji se smatra najboljim borcem s bikovima u 20. veku. Njegova veština inspirisala je američkog pisca Ernesta Hemingveja (Hemingway).

1941 – Kina je u Drugom svetskom ratu objavila rat Japanu, Nemačkoj i Italiji.

1961 – Afrička država Tanganjika stekla je nezavisnost u okviru Britanskog komonvelta, s premijerom Džulijusom Njerereom (Julius Nyerere). Na isti dan 1962. Tanganjika je postala republika.

1985 – Bivši predsednik Argentine general Horhe Videla (Jorge) i njegov sledbenik član vojne hunte admiral Emilio Masera (Massera) osuđeni su na doživotnu robiju zbog učešća u “prljavom ratu” protiv gradske gerile i političkih protivnika (1976-82) tokom kojeg je nestalo 9.000 ljudi.

1985 – Generalna skupština UN je jednoglasno prihvatila rezoluciju kojom se svi akti terorizma osuđuju kao kriminal.

1987 – Protestima na području Gaze počela je prva intifada-pobuna Palestinaca protiv izraelske okupacije. Ustanak je potom zahvatio Zapadnu obalu i Jerusalem.

1990 – Leh Valensa (Lech Walesa), bivši lider sindikata “Solidarnost”, pobedio je na predsedničkim izborima u Poljskoj.

1990 – Na prvim višestranačkim izborima u Srbiji nakon 45 godina vladavine komunista, pobedila je Socijalistička partija Srbije (bivši komunisti), a za predsednika Srbije izabran je lider te partije Slobodan Milošević.

1992 – Poštujući sankcije UN protiv SR Jugoslavije Svetska fudbalska federacija zabranila je jugoslovenskoj reprezentaciji da učestvuje u kvalifikacijama za svetsko prvenstvo u SAD 1994.

1994 – Partija “Šin fejn”, političko krilo Irske republikanske armije, prvi put je posle više od 70 godina otpočela mirovne razgovore s britanskom vladom.

1995 – Vrhovni sud Poljske potvrdio je pobedu Aleksandra Kvašnjevskog (Aleksander Kwasniewski) na novembarskim predsedničkim izborima i odbacio žalbu pristalica njegovog poraženog rivala Leha Valense (Lech Walesa).

1996 – UN su odobrile primenu dugo odlaganog sporazuma s Irakom o prodaji ograničenih količina nafte za hranu, čime se Irak vratio na svetsko tržište nafte prvi put od invazije na Kuvajt 1990.

1999 – Srpske vlasti osudile su predsednicu Lige albanskih žena pesnikinju Fljoru Brovinu na 12 godina zatvora. Brovina je puštena na slobodu 2000. po odlasku Slobodana Miloševića s vlasti.

2000 – SR Jugoslavija i bivša jugoslovenska republika Slovenija uspostavile su diplomatske odnose.

2002 – Američka avionska kompanija “Junajted Erlajns” podnela je zahtev za bankrot, što je najveći slučaj bankrotstva u istoriji avioindustrije.

2002 – Indonežanska vlada i predstavnici oslobodilačkog pokreta Aceh potpisali su primirje, u cilju okončanja nemira koji su 26 godina potresali provinciju Aceh, a u kojima je poginulo oko 30.000 ljudi.

2005 – Umro je francuski slikar, pripadnik soc-realizma Boris Taslicki (Taslitzky) koji je, rizikujući smrt, crtao portrete na papirićima koje je krao kao zatvorenik u nacističkim koncetracionim logorima.

2010 – Umro je jedan od najistaknutijih italijanskih modnih kreatora Fausto Sarli, koji je kreirao za zvezde italijanskog filma i televizije, a bio je čuven i po kolekciji venčanica.

2010 – Umro je poznati džez saksofonista Džejms Mudi (James Moody) koji je snimio više od 50 solo albuma i svirao s poznatim džez muzičarima Dizijem Gilepsijem (Dizzy Gilepsy), Kvinsijem Džonsom (Quincy Jones) i Lajonelom Hamptonom (Lionel). Dobitnik je Gremi i brojnih drugih nagrada.

2013 – Osječki Županijski sud osudio je Vladimira Milankovića na osam godina zatvora, zbog ratnih zločina protiv civilnog stanovništva i ratnih zarobljenika na području Siska, tokom 1991. i 1992. Drugooptuženog Dragu Bošnjaka sud je oslobodio optužbe.

2015 – Više od 9.000 ljudi ubijeno je od početka sukoba na istoku Ukrajne aprila 2014, saopštile su Ujedinjene nacije (UN).

 

 

Izvor – B92

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*

2 + thirteen =