Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija bi danas proslavila 74. rođendan.
Dan Republike, proslavljan 29. novembra, bio je jedan od najvećih praznika u nekadašnjoj SFRJ i verovatno nije postojala osoba koja nije znala za taj datum.
Danas, oni koji su od rođenja promenili tri-četiri države, a da se nisu pomerili s mesta, uglavnom u folderu “nepotrebno znanje” čuvaju ovaj podatak.
Datum koji je nekada podrazumevao najmanje dva neradna dana, bogatu trpezu nakon “svinjokolja”, pionirsku zakletvu, razne svečanosti, deljenje ordenja i počasne plotune, sada vam može doneti samo koju “hiljadarku” u nekom popularnom kvizu.
Dan Republike SFRJ, 29. novembar, je obeležavao godišnjicu Drugog zasedanja AVNOJ-a 29. novembra 1943, kada su predstavnici partizanog pokreta otpora proglasili federalno uređenje Jugoslavije i ustavotvornu skupštinu FNRJ 29. novembra 1945.
Praznik nije preživeo raspad SFRJ ni u jednoj republici nekadašnje zajedničke države osim u Srbiji, gde je ukinut tek 2002. godine odlukom Veća građana Savezne skupštine SRJ. Crna Gora je “odustala” od zvaničnog praznovanja nekoliko godina ranije.
“Pojedini “socijalistički” praznici su ostali u pamćenju. “29. novembar” svi vezuju za svinjokolj, jer se nadovezivao na pripremu mesa za zimske praznike. To je bila njegova čar. Kada ne bude više generacije koja ga je slavila, nestaće i on, jer sam istorijski događaj na koji se oslanjao je protivrečan, nema transgeneracijsku vrednost i nije dovoljan da bi se ovom prazniku dao veći značaj”, rekao je istoričar Predrag Marković povodom ranijeg rođendana SFRJ.
